Dat oceanen vervuild zijn met plastic is oud nieuws. Elke dag komt er 1000 kg plastic afval in het water terecht, ondanks alle waarschuwingen van wetenschappers. Hier gaat het dan meestal over grote stukken plastic waarvan we dikwijls foto’s zien: vissen gehuld in plastic, zeeschildpadden in een plastic tas, netten en vislijnen rond dolfijnen, zeevogels gestikt in plastic, flessen aangespoeld op kustlijnen, en zo kunnen we nog wel even doorgaan.
Ondertussen worden er overal ter wereld kleine microplastics gevonden, in dicht bevolkte gebieden tot de hoogste bergtoppen, maar ook in menselijk weefsel, zoals hersenen, placenta en andere.
Maar in juli 2025 heeft het vooraanstaand wetenschappelijk magazine Nature een nieuw schokkend artikel geplaatst. De studie gaat over een andere, verborgen bron van plastic afval: nanometer-schaal deeltjes die letterlijk overal zijn, volgens een onderzoeker van het Helmholtz Centre for Environmental Research in Leipzig.
De onderzoekers namen stalen van het zeewater op drie verschillende dieptes, representatief voor verschillende omgevingen in de Noord-Atlantische Oceaan. De onderzoekers namen stalen op 12 locaties in november 2020. 5 in het systeem van cirkelvormige stromingen genaamd de Noord-Atlantische subtropische werveling; 4 in de open oceaan; en 3 vanuit kustgebieden op het Europese continentale plat. Op iedere locatie werden stalen genomen op 10 en 1000 meter onder het oppervlak en ook op 30 meter van de bodem. Daarna werden ze op verschillende manieren gefilterd.
Drie types van nanoplastics werden gevonden: PET, polystyreen en PVC. Zij vonden gemiddelde concentraties van 18 milligram per kubieke meter, wat neerkomt op 27 miljoen ton aan nanoplastics verspreid over alleen al de bovenste laag van de Noord-Atlantische Oceaan in een gematigd tot subtropisch klimaat. Dit wil zeggen dat nanoplastics het grootste deel van de plasticvervuiling in zee uitmaken. Naar schatting drijft er in de oceanen wereldwijd zo’n 3 miljoen ton plastic, exclusief nanoplastics.
Wat is nu het verschil tussen micro- en nanoplastics? Microplastics zijn tussen 1 micrometer en 5 millimeter groot. Nanoplastics zijn kleiner dan een micrometer of 10−6 meter of 1 duizendste van een millimeter. Ter vergelijking een menselijk haar is volgens Wikipedia tussen 17 en 180 micrometer.
Zulke kleine deeltjes gedragen zich anders. Zwaartekracht heeft geen effect op ze, ze zakken niet naar de bodem. Ze verspreiden zich over de waterkolom door een willekeurige beweging en door botsingen met watermoleculen.
Goed nieuws is dit allerminst, nanoplastics zijn zo klein dat ze door de celwand kunnen. Wat wil zeggen dat ze inmiddels zijn opgenomen in het phytoplankton, wat de basis is voor het marine voedselweg en op die manier kunnen worden overgedragen op ander soorten en uiteindelijk ook op de mens.
Vanwege de grote geschatte aantallen moet dit probleem, volgens de onderzoekers, echt wel serieus genomen worden. Vanwege het toxische potentieel zouden ze het meest problematische plastic deeltje kunnen worden voor het leven in de oceanen. Tijd om wakker te worden en in actie te schieten, want de manier waarop nanoplastics elk ecosysteem en levende cel kan infiltreren is vele malen ergen dan wat we tot nu toe weten van microplastics en andere plastic vervuiling.
In augustus 2025 wordt er weer onderhandeld in Genève door de UN over plastic vervuiling. Plastic gebruik kan niet alleen gelimiteerd worden, maar ook de recyclage moet gewoon beter en meer, zodat minder plastic in het milieu en water terecht komt. Wij zijn hier allemaal mee verantwoordelijk voor en kunnen elk ons eigen steentje bijdragen.
Bron: Nature (https://bit.ly/44HJZ8k)
Ondertussen worden er overal ter wereld kleine microplastics gevonden, in dicht bevolkte gebieden tot de hoogste bergtoppen, maar ook in menselijk weefsel, zoals hersenen, placenta en andere.
Maar in juli 2025 heeft het vooraanstaand wetenschappelijk magazine Nature een nieuw schokkend artikel geplaatst. De studie gaat over een andere, verborgen bron van plastic afval: nanometer-schaal deeltjes die letterlijk overal zijn, volgens een onderzoeker van het Helmholtz Centre for Environmental Research in Leipzig.
De onderzoekers namen stalen van het zeewater op drie verschillende dieptes, representatief voor verschillende omgevingen in de Noord-Atlantische Oceaan. De onderzoekers namen stalen op 12 locaties in november 2020. 5 in het systeem van cirkelvormige stromingen genaamd de Noord-Atlantische subtropische werveling; 4 in de open oceaan; en 3 vanuit kustgebieden op het Europese continentale plat. Op iedere locatie werden stalen genomen op 10 en 1000 meter onder het oppervlak en ook op 30 meter van de bodem. Daarna werden ze op verschillende manieren gefilterd.
Drie types van nanoplastics werden gevonden: PET, polystyreen en PVC. Zij vonden gemiddelde concentraties van 18 milligram per kubieke meter, wat neerkomt op 27 miljoen ton aan nanoplastics verspreid over alleen al de bovenste laag van de Noord-Atlantische Oceaan in een gematigd tot subtropisch klimaat. Dit wil zeggen dat nanoplastics het grootste deel van de plasticvervuiling in zee uitmaken. Naar schatting drijft er in de oceanen wereldwijd zo’n 3 miljoen ton plastic, exclusief nanoplastics.
Wat is nu het verschil tussen micro- en nanoplastics? Microplastics zijn tussen 1 micrometer en 5 millimeter groot. Nanoplastics zijn kleiner dan een micrometer of 10−6 meter of 1 duizendste van een millimeter. Ter vergelijking een menselijk haar is volgens Wikipedia tussen 17 en 180 micrometer.
Zulke kleine deeltjes gedragen zich anders. Zwaartekracht heeft geen effect op ze, ze zakken niet naar de bodem. Ze verspreiden zich over de waterkolom door een willekeurige beweging en door botsingen met watermoleculen.
Goed nieuws is dit allerminst, nanoplastics zijn zo klein dat ze door de celwand kunnen. Wat wil zeggen dat ze inmiddels zijn opgenomen in het phytoplankton, wat de basis is voor het marine voedselweg en op die manier kunnen worden overgedragen op ander soorten en uiteindelijk ook op de mens.
Vanwege de grote geschatte aantallen moet dit probleem, volgens de onderzoekers, echt wel serieus genomen worden. Vanwege het toxische potentieel zouden ze het meest problematische plastic deeltje kunnen worden voor het leven in de oceanen. Tijd om wakker te worden en in actie te schieten, want de manier waarop nanoplastics elk ecosysteem en levende cel kan infiltreren is vele malen ergen dan wat we tot nu toe weten van microplastics en andere plastic vervuiling.
In augustus 2025 wordt er weer onderhandeld in Genève door de UN over plastic vervuiling. Plastic gebruik kan niet alleen gelimiteerd worden, maar ook de recyclage moet gewoon beter en meer, zodat minder plastic in het milieu en water terecht komt. Wij zijn hier allemaal mee verantwoordelijk voor en kunnen elk ons eigen steentje bijdragen.
Bron: Nature (https://bit.ly/44HJZ8k)